Lupa

 

Folksdojčeri: o pravima "naših" brinu i oni koji su i "svoje" proterali

 

 

Ajne švajne provokacion

 

 

Nacionalni savet Nemaca u Novom Sadu pozvao je sve sunarodnike u Srbiji da više ne kriju svoje poreklo. Prvi put posle Drugog svetskog rata nemačka manjina u Vojvodini želi da se bori za svoja prava smatrajući da je do sada u tome bila sprečavana lošim zakonskim rešenjima većinskog naroda

 

M. Malenović

 

Danas u Srbiji živi manje od 4.000 Nemaca. Za dnevnopolitičke potrebe oni se neretko predstavljaju kao žrtve genocida ili etničkog čišćenja. Istorijski podaci, međutim, ukazuju na nešto sasvim drugo.

U početku su, po okupaciji Kraljevine Jugoslavije, gotovo svi Nemci bili ponosni, jer se činilo da je Hitler nepobediv, a i propaganda je bila izvanredno jaka i efikasna. Prema podacima koje u svojoj knjizi "Nemci u Bačkoj u Drugom svetskom ratu" navodi dr Josip Mirnić, u jedinice SS-a, Vermahta i ostale vojne snage Nemačke samo u Bačkoj se do 1943. dobrovoljno uključilo oko 90 odsto muške populacije između 18 i 35 godina, da bi nakon mobilizacija 1944. praktično svi muškarci do 50 godina bili svrstani u neku od formacija nemačke armije.

Do kraja rata, oko 90.000 folksdojčera iz Jugoslavije je bilo u oružanim snagama Trećeg rajha, od čega skoro polovina dobrovoljno.

Predsedništvo Avnoja je 21. novembra 1944. godine donelo odluku po kojoj u državnu svojinu prelazi sva imovina (pokretna i nepokretna dobra) nemačkog Rajha i njegovih državljana, koja se nalazi na teritoriji Jugoslavije, sva imovina osoba nemačke narodnosti, osim Nemaca koji su se borili u redovima NOV i POJ, sva imovina ratnih zločinaca i njihovih pomagača, bez obzira na državljanstvo.

 

Ne uklapa im se

 

A reč je o zaista velikoj imovini. Na osnovu pomenute odluke Avnoja, u Jugoslaviji je bilo konfiskovano 97.490 nemačkih zemljišnih poseda, koji su obuhvatali ukupno 637.939 hektara. U Vojvodini je 68.035 poseda, sa 389.256 hektara, ušlo u tzv. zemljišni fond agrarne reforme i kolonizacije. Ova odluka je, međutim, bila u skladu sa zaključcima Potsdamske konferencije iz jula-avgusta 1945, kada su se vlade SAD, SSSR i Velike Britanije saglasile da se mora preduzeti iseljavanje nemačkog stanovništva iz pojedinih evropskih zemalja.

Osim toga, slažu se svi ozbiljni istoričari, nikada nije ni došlo do dosledne primene odluka Avnoja, jer za tim, jednostavno, više nije bilo potrebe. Ubrzo po završetku rata proglašena je opšta nacionalizacija svekolike imovine, koja nije bila uperena samo protiv Nemaca, već protiv svih "buržuja", nezavisno od njihove nacionalne pripadnosti.

Dosadašnja nemačka istorija je za političke potrebe tvrdila kako je za vreme nacizma u Nemačkoj postojao pokret otpora koji je delovao "u skladu sa tadašnjim mogućnostima". Naš poznati publicista i izvrsni poznavalac istorije podunavskih Švaba Slobodan Maričić, međutim, kaže: "U Nemačkoj je grupa studenata pre i početkom rata pisala i delila letke antifašističkog sadržaja. Dve devojke i nekoliko mladića su na kraju uhvaćeni, neki poslati u logor, a neki streljani. Međutim, ta akcija nije ni bluzu borbi naših omladinaca i ilegalaca u Beogradu i drugim gradovima, koji su bukvalno vodili borbe sa nemačkim agentima i vojskom." Zbog toga, ali i zbog ideološke opredeljenosti, Nemačka uporno krije činjenicu da je više hiljada Nemaca učestvovalo u NOB-u, na strani Titovih partizana. Mnogi od njih su dobili prvoboračke spomenice, dosta ih je posle rata zauzimalo visoke položaje, a neki su proglašeni i narodnim herojima.

Pre nekoliko godina, kada se Maričić preko prijatelja u Nemačkoj obratio nemačkom Ministarstvu kulture za finansijsku pomoć kako bi svoju knjigu "Folksdojčeri u Jugoslaviji - susedi, dželati, žrtve" preveo na nemački, odbijen je baš zbog toga što je knjiga sadržala spisak od 2.000 Nemaca učesnika NOB-a.

"Jedini organizovani i oružani otpor Nemaca Hitleru bio je u Jugoslaviji", tvrdi Maričić i upućuje nas u do sada uporno skrivanu i minimiziranu istinu o postojanju odreda "Ernest Telman". Ovaj partizanski odred su činili isključivo Nemci (folksdojčeri, ali i prebezi iz Vermahta), njih 170, koji su međusobno komunicirali isključivo na nemačkom. Na titovki su nosili petokraku, ali su na rukavu košulje imali znak nemačke zastave. Borili su se u Slavoniji i Vojvodini dok nisu upali u zamku SS divizije "Princ Eugen" krajem 1943. i gotovo svi izginuli. Pojedini preživeli su posle rata nastavili vojnu karijeru u JNA.

Kako se to uklapa u nemačko poimanje nevinog stradanja podunavskih Švaba? Nikako, jer se teza o etničkom čišćenju nedavno obnovila. Kako su Srbi već optuženi za genocide nad Hrvatima, Bošnjacima i Šiptarima, sada može da se ponovi i teza o progonu folksdojčera.

 

Ništa slučajno

 

Nije nimalo slučajno što se pitanje položaja Nemaca upravo sada opet otvara. Podunavske Švabe su brojno gotovo beznačajna manjina, a ne predstavljaju ni značajnu ekonomsku snagu u našoj zemlji. Oni, međutim, mogu da budu značajno rezervno biračko telo na koje računaju neke mađarske stranke, posebno SVM. Po dosadašnjim ispitivanjima javnog mnjenja, nemačka nacionalna manjina nije jedinstvena u podršci drugim manjinskim strankama, ali bi to mogla da postane ako se do kraja sprovede ideja o zbijanju redova koju zagovara Andreas Birgermajer iz Novog Sada, predsednik Nacionalnog saveta Nemaca.

Birgermajer je, međutim, dovoljno politički obrazovan da lično ne poteže pitanje navodnog posleratnog genocida nad svojim sunarodnicima. A i zašto bi to činio kada ima dovoljno Srba koji će umesto njega da obave prljav posao?

Jedan od njih je i Nenad Stefanović, koji je pre neku godinu bestidno na nemačkoj televiziji RTL obznanio: "Niko u Srbiji ne želi da prihvati činjenicu da je na samo 30 kilometara od centra Beograda masovna grobnica u kojoj leži 10.000 nemačke dece." Ni do dana današnjeg Stefanović nije pokazao mesto te navodne grobnice, ali je zato dobio 5.000 maraka od nemačke ambasade, kako bi preveo knjigu o ovoj idiotskoj tezi. Kada je nemački VAC preuzeo Politiku, dotadašnji slobodni strelac Stefanović tu odmah dobija stalan posao.

 Da Nemci generalno, osim u kratkom periodu neposredno posle Drugog svetskog rata, nisu bili proganjani u Srbiji, dokazuje i novija istorija. Devedesetih, u vreme dok su stanovnici Srbije masovno gladovali zbog embarga, koji je najzdušnije zagovarala i sprovodila baš nemačka vlada, u katoličke i evangelističke crkve u Vojvodini stizala je humanitarna pomoć, koja se po spiskovima delila isključivo pripadnicima nemačke manjine. Srpska vlast, ocrnjena kao genocidna, o tome je bila obaveštena, ali nijednim potezom nije pokušala da spreči ovakvu jednonacionalnu pomoć.

Ne postoji ni zakonska osnova za Birgermajerov zahtev da se u okviru predstojeće restitucije folksdojčerima vrati imovina na osnovu "gruntovnog" stanja iz 1941, jer je najviše zemlje u periodu od 1933. do 1941. kupljeno novcem koji je iz posebnih fondova Trećeg rajha bio prebacivan na račun Kulturbunda, predratne krovne organizacije folksdojčera u Jugoslaviji. Osim toga, kako je pre neku godinu otkrio naš istoričar dr Zoran Janjetović, odlukom nekadašnje zapadnonemačke vlade svi izbegli folksdojčeri su već dobili obeštećenje za svoju izgubljenu imovinu, tako da bi i to moralo da bude uzeto u obzir.

Birgermajerova inicijativa se tako razotkriva kao obična manipulacija, kojom se želi postizanje nekog drugog cilja umesto srpsko-nemačkog dijaloga i pomirenja. Da je drugačije ne bi se sam Birgermajer oslanjao na mađarsku pomoć i podršku zaboravljajući da je upravo Mađarska shodno odlukama Potsdamske konferencije - proterala sve svoje folksdojčere.

 

 

 

Kako je bilo

 

Nemački kao maternji jezik, po popisu iz 1931, u Banatu je govorilo 120.450 osoba (od toga 1.874 nemačkih Jevreja), u Bačkoj 173.058 osoba (3.282 Jevreja) i u Sremu 49.345 osoba (539 Jevreja).

Prvi posleratni popis iz 1948. registrovao je 55.337 pripadnika nemačke manjine u novoj jugoslovenskoj državi, dok je po onom iz 1981. godine taj broj pao na svega 8.712 jer je najveći broj folksdojčera iskoristio mogućnost da iz ekonomskih ili ideoloških razloga napusti SFRJ.

U tzv. Bonskim dokumentima navodi se pretpostavka da je po završetku rata u Jugoslaviji streljano 5.777 Nemaca koji nisu pripadali nikakvim vojnim ili poluvojnim formacijama, da je 2.631 umro u begu, da ih je 5.683 u transportu umrlo ili nestalo, zatim da je nakon dolaska Crvene armije poslato u Sovjetski Savez i mahom se nije vratilo još 4.500 do 5.000, da je 48.027 Nemaca umrlo u raznim internacijama i tokom prisilnog rada u Jugoslaviji, kao i da ih je 6.400 jednostavno nestalo.

 

 

 

Češka uspela

 

U preambuli Povelje o osnovnim pravima EU, koja je sastavni deo Lisabonskog ugovora, stoji obaveza poštovanja osnovnih ljudskih prava svih stanovnika EU. To je Češkoj mirisalo na rehabilitaciju nekih tri miliona sudetskih Nemaca proteranih odmah posle Drugog svetskog rata tzv. Benešovim dekretima uz zaplenu celokupne imovine. Ovo je bio pravi razlog zbog čega češki predsednik Vaclav Klaus nije hteo da potpiše Lisabonski ugovor, čime je celu ideju EU doveo na ivicu propasti.

Da bi se ipak spaslo jedinstvo EU, 29.10.2009. postignut je dogovor sa vladom u Pragu, koji su prihvatile sve zemlje EU, da će u Preambuli izričito biti navedeno kako ona ne predstavlja pravnu osnovu za tužbe zbog posledica Benešovih dekreta.

Da li će i ostale vlade, računajući i našu, uspeti da se izbore za slične izuzetke?