Crkva

 

Za koga je razapet vladika raško-prizrenski Artemije

 

 

Pop Ćira i Pop Spira na Kosovu

 

Milica Grabež

 

Stari obračuni među visokim sveštenstvom Srpske pravoslavne crkve ponovo su se rasplamsali čim je izabran novi patrijarh. Izvesno vreme, dok se pređašnji patrijarh opraštao od života, ovi sukobi su mirovali.

Nažalost, ne zadugo. Tužne scene fizičkih sukoba zavađenih monaha, pristalica episkopa Artemija, sa jedne strane, i njegovih protivnika, sa druge, a sve ispred manastira Gračanice na Kosovu, simbolično govore u potpunom duhovnom i moralnom dnu na kome se celokupna srpska nacija danas nalazi zajedno sa svojom crkvom kao neodvojivim delom jednog organizma.

U dužem vremenskom periodu, napadi na episkopa raško-prizrenskog Artemija, prema tumačenju dobro upućenih u problem, plod su zavere mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija i njegovih neugaslih težnji da vodi politiku SPC onako kako to svetovnoj vlasti treba. Našao se Amfilohije kad je trebalo Vojislavu Koštunici, kao što se danas svesrdno nudi Borisu Tadiću, bez obzira na nepomirljive stavove ove razroke demokratije koja je zadesila savremenu Srbiju.

Dugogodišnja patološka mržnja između Demokratske stranke i Demokratske stranke Srbije sahranila je svaku ideju napretka ove zemlje. Ta mržnja je, osim surove pljačke države, dala i ljudske žrtve i još dublje podelila inače podeljen narod u Srbiji. Konačno, ona je ušla i u Srpsku pravoslavnu crkvu i u njeno sveštenstvo s vrha do dna. Ma šta pričali u Svetom sinodu, SPC je danas produžena ruka dnevne politike, ogledalo političkog, kulturnog i svakog drugog blata u kome se Srbija našla.

 

Sve su prilike da je mitropolit Amfilohije, inače sklon političkim ispadima, stao uz nezvaničnu politiku države (ali i dobrog dela vrha SPC) koja se protivi Artemijevoj autokefalnosti.

 Ovo tumačenje nije od juče. Poznavaoci problema i ranije su bili svedoci da je upravo episkop Amfilohije prvi pokušao da ispriča javnosti priču o Artemijevim firmama u inostranstvu, ali pravu prirodu ovog sukoba niko nije razumeo.

Konačno, nakon izbora novog patrijarha, kad je stvorena atmosfera svojevrsne nove transparentnosti u SPC, obračun je nastavljen. Njegova suština je u sukobu dve političke ideje od kojih jedna zagovara priznavanje faktičkog stanja na terenu (čitaj, prihvatanje postojeće situacije na Kosovu u cilju daljeg opstanka crkava, manastira i preostalog sveštenstva pod zaštitom međunarodnog tutora).

Ona druga struja, koju već dugo vremena predvodi vladika Artemije, takođe u cilju opstanka naroda, sveštenstva i svetinja, odlučno je protiv politike koju sprovodi sadašnja koaliciona vlast u Beogradu na čelu sa Demokratskom strankom. Tu struju otvoreno podržavaju politički eksponenti Demokratske stranke Srbije u Kosovskoj Mitrovici, Zvečanu, Leposaviću i drugde.

Ali, kako se desilo da mitropolit Amfilohije napravi politički luping, pa od gorljivog pristalice Vojislava Koštunice postane, voljno ili nevoljno, viđeni kadar demokratske koalicije Borisa Tadića?

Ili je ovde u pitanju čin Amfilohijeve odmazde zbog toga što nije izabran za novog patrijarha (jer je već odavno bilo jasno da podršku sveštenstva sa Kosova neće imati zbog Artemijeve politike), ili je on ovde samo izvršilac usaglašene volje svetovnih i crkvenih vlasti, jer je na Kosovu svima potreban neko poslušniji od Artemija. Da je stvar još gora nego što izgleda, govori i izbor novog tutora Artemijevog.

 To je penzionisani vladika Atanasije koji je tu izabran po preporuci vladike Irineja (Bulovića), četvrtog iz ovog špalira slavnih grčkih đaka koji su obeležili duhovno buđenje SPC osamdesetih godina, i koji su, da bude paradoks veći, bili idejna potpora muzičkoj grupi Idoli predvođenoj dvojicom današnjih savetnika Borisa Tadića, Krstićem i Šaperom.

Ako su putevi gospodnji nedokučivi, šta reći za političke?