Nasleđe

Istorija srpskog naroda obeležena je pravoslavnim manastirima kakva je carska lavra Nemanjića Visoki Dečani

Čiji su naši manastiri?

Carske lavre su Studenica, Đurđevi stupovi, Mileševa, Sopoćani, Banjska, Nagoričani kod Kumanova, Sveti Đorđe na Seravi kod Skoplja, Ravanica, Manasija, kao i manstiri Sveti Pantelejmon u Nerezima kod Skoplja, manastir u Pčinji, Osogovu, Lesnovu, Velesu, Kičevu, Arilju, Debru kod Prilepa, manastir Pakra kod Daruvara, Treskavica kod Prilepa i drugi. Danas se Carska lavra Nemanjića, srpski pravoslavni manastir Visoki Dečani proglašava albanskim, negira se postojanje Nemanjića i u pseudostručnoj javnosti se plasiraju mnoge nebuloze, da bi se u konačnici oteli biseri srpskog naroda i da bi se roblje, u koje nas ubrzano pretvaraju, ubedilo da smo mali, neznatni narod bez istorije, bez teritorija, da smo zaslužili da nas gnječe, satiru i uništavaju preko kolonijalnih namesnika, da je satanizam prava mera naše buduće ideologije a homoseksualna sekta dovoljna za vladanje nad našim mučenim narodom.

Stevan Zivlak

Srbski pravoslavni manastiri, a posebno carske lavre, ističemo carske lavre Nemanjića, pravi su biseri u kruni Srpske pravoslavne crkve. Njih verujući narod i jerarhija obilazi, čuva, neguje, sa poštovanjem se svakodnevno moleći za njihove ktitore, za slavu i polzu svekolikog srbskog naroda, održavajući molitveno sećanje na našu slavnu istoriju, kroz molitve obećavajući svojim ktitorima, srbskim carevima da ćemo biti i u budućnosti dostojni veličine svoga naroda, da ćemo čuvati istorijske granice, istorijska dostignuća jednog od najstarijih i najvećih evropskih naroda.

Jedan od tih blistavih bisera je Carska lavra, srbski pravoslavni manastir Visoki Dečani, koji se nalazi na teritoriji okupirane pokrajine Kosova i Metohije, okupirane srbske zemlje koju moramo osloboditi od satanističkih okupatora, koji svoju silu demonstriraju na srbskom narodu, samim tim činom osuđujući sebe i svoje sulude projekte na propast, a svoje narode na večno prokletstvo.

Manastir je zadužbina srbskog kralja Svetog Stefana Dečanskog i cara Stefana Duša na iz 1335. godine, dok je inicijativa za njegovu izgradnju potekla od Svetog Save. Od samog nastanka bio je Carska lavra sa svim obavezama i pravima koji su mu pripadali po odredbama Dušanovog zakonika.

Manastiri u Srpskoj pravoslavnoj crkvi su cenobijski, što znači da se u njima praktikuje zajednički monaški život.

Dele se na: carske manastire ili lavre, arhiepiskopske ili patrijaršijske stavropigijske manastire, episkopske dvorove i eparhijske ili ktitorske manastire.

Carski se manastiri od XIV veka, zovu lavre, kako su se nekada u Siriji i Palestini zvali svi manastiri.

U Srbiji se carske lavre prvi put pominju u vreme kralja Stevana Prvovenčanog, i to: Studenica (1196), Đurđevi stupovi u Rasu (1167), Bogorodica u Ibarskom Gradcu, zatim Mileševa (1234-1236), Sopoćani (sredina XII veka), Banjska (1312-1316), Moravski Gradac (s kraja XII veka), Dečani (1327), Sveti Arhanđeli kod Prizrena (1343-1352), Končul na Ibru (početak XV veka), Modrički manastir u Gornjem Pologu, Gostivarski (početak XIV veka), Orahovički u Dabru (1501), Tetovski u Donjem Pologu, Nagoričani kod Kumanova (prva crkva iz XI veka), Sveti Đorđe na Seravi kod Skoplja i neki drugi.

U carske lavre spadaju i zadužbina kneza Lazara manastir Ravanica (druga polovina XIV veka), te manastir Resava ili Manasija (1407) , zadužbina despota Stevana Lazarevića.

Kao carske lavre priznavani su i manastiri Srpske pravoslavne crkve kao što je manastir Sveti Pantelejmon u Nerezima kod Skoplja, manastir u Pčinji, Osogovu, Lesnovu, Velesu, Kičevu, Arilju, Debru kod Prilepa, manastir Pakra kod Daruvara, Treskavica kod Prilepa, Pribina glava (koju je podigao čuveni panonski kralj Priba) itd.

Kao carske lavre Srpske pravoslavne crkve su bili i manastiri u Carigradu i Jeruzalemu, kao i crkve Svetog Nikole na gori Taboru u Palestini i crkva proroka Ilije na gori Karmelu, koje je podigao patrijarh Joanikije (Sveti Joanikije II) u doba cara Dušana.

To su bile zadužbine srpskih vladara, podignute iz temelja ili na ruševinama starih pravoslavnih hrišćanskih svetilišta. Iz tih razloga se nazivaju carskim, imali su stavropigijska i samoupravna prava, što znači da su bili slobodni od vlasti eparhijskih episkopa, arhiepiskopa i patrijarha, već su potpadali direktno pod vrhovnu vlast srpskog cara. Dušanov zakonik ih je izuzeo i od vlasti Pećke patrijaršije i Ohridske arhiepiskopije.

Starešine carskih manastira, lavri, nazivali su se veliki igumani, s tim da je iguman Studenice jedini imao vlast i rang Velikog arhimandrita.

Igumane u carskoj lavri je biralo manastirsko bratstvo na predlog vladara - srpskog cara, a arhiepiskop ili patrijarh ih je proizvodio u čin.

Car je velike igumane, kao vlastelu lično uvodio u njihovo dostojanstvo i dužnost, predajući im igumansku palicu - žezlo, i poljubac u znak poštovanja i ljubavi.

Ugled velikih igumana je bio izuzetno velik, nazivani su i samovlasnicima, na državnim saborima sedeli su po posebnom manastirskom rangu odmah iza episkopa. U svojim manastirima, mestima i selima koja su im data u vlasništvo, vršili su episkopsku (duhovnu) i vlastelinsku (svetovnu) vlast, u tom delu bili su sastavni deo državne vlasti Srbskog carstva.

Na njihov predlog, episkopi su proizvodili (postavljali), njihove izabranike u đakone i sveštenike. Pojce, protođakone, parohe i protoprezvitere su postavljali sami veliki igumani. Oni su vršili duhovnu i svetovnu jurisdikciju (vlast), bez mogućnosti apelacije kako u manastiru i među monasima, tako i po selima i naseljima koji su pripadali njihovom vlastelinstvu (odredbe čl. 12. Dušanovog zakonika ). U krivičnim delima je njihov sud bio samo delimično ograničen i to kada je u pitanju delo velike izdaje, zatim razbojništva, i slično, kada je krivac išao direktno pod sud vladara, što je bio slučaj i kod druge srpske vlastele.

Srpski Car je dodeljivao lavri i velikom igumanu sopstveno vlastelinstvo koje se sastojalo od šuma, livada i pašnjaka, vinograda, pčelinjaka, vodenica, rudarskim oknima, nekoliko desetina sela i zaselaka, često i po nekoliko porodica u gradovima i tuđim vlastelinstvima. To je bio slučaj ne samo sa lavrama, već i sa svim manastirima Srpske pravoslavne crkve toga vremena.

Od poseda, lavre su imale velike prihode, pa je i broj monaha u njima mogao biti velik, po pravilu svaka lavra je imala više od stotinu pa i nekoliko stotina monaha.

Zakonikom cara Dušana je taj odnos normiran te je propisano da se po manastirima može držati samo po 50 monaha na svakih hiljadu kuća manastirskog vlastelinstva. Namera je bila da monasi žive bezbrižno i da se posvete molitvi i knjizi. Veliki ugled lavri je bio u činjenici što su kao monasi u njima obitavali i mnogi vladari, vlastela i njihovi sinovi.

Carski manastiri višeg ranga su bili one zadužbine vladara koje su bile određene za grobnice svojih ktitora. Prva takva lavra je bila Nemanjina Studenica sa lepom crkvom romanskog stila od belog mermera. Nju je car Nemanja podigao sebi za grobnicu.

Za razliku od romejskih (vizantijskih) imperatora, koji su pravili u jednom manastiru mauzolej i sahranjivali sve članove svoje dinastije, Nemanjići su dizali svako sebi nove zadužbine. Tako je postala Žiča (1230) kao zadužbina kralja Stevana Prvovenčanog, Mileševa kralja Vladislava, Sopoćani kralja Uroša I, Banjska kralja Milutina, Visoki Dečani kralja Stefana Dečanskog, Sveti Arkanđeo kod Prizrena cara Dušana, Markov manastir kod Skoplja kralja Vukašina, Ravanica kneza Lazara kod Ćuprije i Manasija u Resavi despota Stevana.

Episkopski manastiri su bili posebna vrsta manastira koji su bili rezidencije vladika, mitropolita, arhiepiskopa i patrijarha srpskog. Najstariji takav srpski pravoslavni manastir je crkva svete Sofije u Ohridu, trenutno nasilno oteta od strane makedonskih vlasti kao i mnogobrojne druge svetinje Srpske pravoslavne crkve na tom području, zatim svetih Petra i Pavla u Rasu, Bogorodice Ljeviške u Prizrenu, Bogorodice Trojeručice u Skoplju, zatim manastiri u Žiči, Peći, Gračanici, Maloj Studenici i Hvosnu, kao i u drugim mestima gde su bila sedišta episkopa. U tim manastirima, obično nije bilo igumana već dužnost starešine manastira vrši sam nadležni episkop.

Posebno pominjemo prve poznate srpske manastire Svetog Klimenta u Ohridu (oko 800), i Svetog Nauma (oko 900), na drugoj strani Ohridskog jezera, zatim manastire u dolini reke Lima koji se pojavljuju u to vreme, kao i najstarije manastir svetim Petru i Pavlu kod Bijelog Polja i onaj kod današnjeg Novog Pazara u Starom Rasu.

Uz sedišta episkopa u najranije vreme se podižu manastiri kao njihove rezidencije, tu pominjemo Svetu Sofiju u Ohridu, Svetu Bogorodicu Lipljansku kod Gračanice na Kosovu i Metohiji, Svetu Bogorodicu Trojeručicu u Skoplju, Svetu Bogorodicu Ljevišku u Prizrenu.

Najbrojniji su eparhijski, ktitorski manastiri u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, oni su potpadali pod vlast nadležnog eparhijskog arhijereja (episkopa). Osnivači i veliki manastirski dobrotvori su se nazivali ktitorima i imali su naročita prava i dužnosti. Posebno, veoma važno pravo ktitora, bilo je da može svoju zadužbinu darovati u metoh (filijala), nekom drugom, obično većem i uglednijem manastiru, te su manje manastire poklanjali Hilandaru, Svetom Arkanđelu u Jeruzalemu ili nekom drugom. U Fruškoj gori je manastir Svete Petke bio filijala manastiru Šišatovac, manastir Kovilj je bio filijala velikom manastiru Grgeteg itd. U tom slučaju metosi su polovinu svojih godišnjih prihoda davali manastiru kojem su bili darovani i pripojeni. Danas kada govorimo o Kosovu i Metohiji, moramo znati da je cela oblast Metohije bila manastirski metoh Visokih Dečana što i samo ime govori, u Makedoniji se Bitoljska nahija nazivala manastirska iz istog razloga. Ta istorijska imovinska prava Srpske pravoslavne crkve ne samo da se gaze od strane uzurpatora, već na žalost nisu uopšte prepoznata od srpskih vlasti danas, a kamoli podržana.

Zahvaljujući velikom srbskom rodoljubu i jednom od najvećih srbskih istoričara, gospodinu Milošu Milojeviću, pronađena je prilikom oslobođenja tih srbskih krajeva tkzv. Dečanska hrisovulja u originalu, koju je gospodin Milojević tada uspeo prepisati i dostaviti u Beograd, tadašnjem učenom društvu, koje je hrisovulju štampalo i omogućilo kasnijim istoričarima da je detaljno prouče.

Hrisovuljom je dataljno naznačena ogromna teritorija Srbskog carstva koja je data manastiru Visoki Dečani u večno vlasništvo sa svojstvom privatne imovine tog manastira, a koja se sastojala od čitavog današnjog teritorija Metohije (zato se taj kraj do danas i zove po tome što je bio metoh tog manastira), delova današnje Crne Gore kao i skoro cela površina severne Albanije.

Upravo ta činjenica, da je Srpska pravoslavna crkva, kroz istoriju, sve do današnjih dana, uspela da sačuva crkvenu imovinu od nasrtaja raznih okupatora pa i nesavesnih i obesnih srbskih vlasti, čuvajući svojstvo crkvene imovine kao privatne imovine crkvene organizacije, današnji okupatori tog nedeljivog dela srbske nacionalne teritorije, su uvidevši da status manastira kao vlasnika imovine, koja treba biti vraćena, a koja čini integralni korpus imovine Srbske pravoslavme crkve, od samih početaka okupacije, preduzima mere da se pravni status Carske lavre Visokih Dečana promeni i na taj način delovi teritorije pre svega sever Albanije, ali i Metohija kao deo okupirane teritorije Republike Srbije, zaštite i obezbedi nekakav pravni status i opravdanje za trajno okupiranje tih teritorija od srbske države.

Još za života prethodnog Patriarha srbskog blaženopočivšeg g. Irineja, pokušane su izmene Ustava SPC, te da se kroz federalizaciju crkve obezebedi njeno cepanje po okupiranim teritorijama. Patrijarh Irinej je glatko odbio te pokušaje i rezolutno je zauzeo stav da se čuva jedinstvo i nedeljivost SPC, njen episkopski karakter, njeno jedinstvo, sabornost, odanost kanonima, itd.

Za sada taj put kojim su satanistički okupatori hteli iznutra da razore našu crkvu je onemogućen, te se prešlo na krivotvorenje srbske istorije. Carska lavra Nemanjića, Srbski pravoslavni manastir Visoki Dečani, se proglašava albanskim, negira se postojanje Nemanjića i u pseudostručnoj javnosti se plasiraju mnoge nebuloze, da bi se u konačnici oteli biseri srbskog naroda i roblje u koje nas ubrzano pretvaraju ubedilo da smo mali, neznatni narod bez istorije, bez teritorija, da smo zaslužili da nas gnječe, satiru i uništavaju preko kolonijalnih namesnika, da je satanizam prava mera naše buduće ideologije, a homoseksualna sekta dovoljna za vladanje nad našim mučenim narodom.

U vremenu posle okupacije bivše Jugoslavije, kada sve nazovi države na ovim prostorima u svojim propisima predviđaju po nalozima Venecijanske komisije , mogućnost osnivanja privatnih zavoda za zaštitu kulturnih spomenika, a neke su ih već i osnovale, Srpska pravoslavna crkva ne sme ostati na repu događaja, već bi trebala kroz unutrašnje crkveno zakonodavstvo da reafirmiše ktitorska prava, posebno imovinska, te da na svim svojim kanonskim područjima priđe organizovanju sopstvenih institucija zaštite.

Srpska pravoslavna crkva bi, kao međunarodna organizacija, trebala pristupiti i odgovarajućim međunarodnim organizacijama, u svojstvu redovnog člana ili posmatrača, od OUN, preko UNESCO, EU i drugim, kao što to rade i druge globalne religijske organizacije, kako bi konačno sopstvenu sudbinu uzela u svoje ruke, pošto se u daljoj budućnosti ne može očekivati da srpski narod ponovo zadobije sopstvenu hrišćansku državu ili bar postane svestan svog srpskog civilizacijskog kruga (nasleđa).

U suprotnom, možemo ubrzo očekivati da će se na okupiranom Kosovu i Metohiji ili navodnoj državi severnih Makedonaca pojaviti jedan ili više privatnih zavoda, čiji su osnivači nepravoslavni ili još gore jeretici, i koji će preko svojih privatnih institucija u UNESKO tumačiti prošlost srpskih svetinja i navodno štititi imovinu Srpske crkve od nje same.

Ovde citiramo preambulu Zakona o verskim slobodama na Kosovu, okupiranog Kosova i Metohije, na koju normalno srpska vlast nije imala nikakve primedbe, kao ni na činjenicu da se dvojezičnost tamo shvata na način da se namerno pišu zakoni sa brojnim gramatičkim greškama i latinicom, kao "budućim" srpskim pismom.

Skupština Kosova je usvojila tzv. Zakon Br. 03/L-31 o verskim slobodama na Kosovu, u kome se navodi: "Na osnovu Poglavlja 3.1, 3.2, 5.7 i 9.1.26 (a) Ustavnog okvira za privremenu samoupravu na Kosovu (Uredba UNMIK-a br. 2001/9 od 15 maja 2001), kao i na osnovu standarda o pravima i slobodama čoveka koja su regulisana međunarodnim i regionalnim deklaracijama i konvencijama, u nadležnosti Saveta Evrope; Bazirajuči se na činjenicu da sloboda vere je jedna od osnovnih prava čoveka i jedan od načela i standarda koja su međunarodno prihvačeni o slobodu izražavanja, svesti i verskog opredeljenja potvrđujuči pravo svih, bez diskriminacije po biloj kojoj osnovi i uz punu jednakos pred zakonom na slobodu izražavanja, ubeđenja i vere, bez obzira na verska ubeđenja ili verovanja; Polazeći iz tradicije verskog saživota na Kosovu; Svesni naše baštine, tradicionalnih vrednosti i tolerancije zajedničkog života i više-verskog karaktera Kosova; Tražeči da definišemno jedinstvene zakonske odredbe koja će obezbediti jednaka prava i obaveze za sve vereske zajednice na Kosovu bez ikakve diskriminacije; Priznajuči važnost za dalje unapređenje međusobnog razumevanja, tolerancije i poštovanja slobode izražavanja, verovanja i vere."

Šta reći, nego kakva država takvi i propisi.

Gospodin Kurti, kao norveški državljanin, agent BND, nije kreator ovakve politike, on je slepi poslušnik nemačkih i norveških neonacista, misleći da je kao takav zaštićen i doživotno obezbeđen. Sudbina Tačija i drugih saradnika okupatora mu je opomena i upozorenje, koje ga na žalost ne dotiče.

Treba napomenuti, da je glavni krivac za sadašnju situaciju neonacistička evropska vlast, koja preko otuđenog Saveta Evrope i njene Venecijanske komisije piše ovakve propise i uvodi na okupirane teritorije kolonijalne religijske propise, usput menjajući i istoriju okupiranih naroda.

Slična situacija i procesi su i sa lavrama Ruske pravoslavne crkve u Ukrajini, koja ubrzano ide na nasilno otimanje imovine Moskovske patrijaršije, što će sigurno dovesti do adekvatnog odgovora ruske crkve i države, bićemo uskoro svedoci i tih dešavanja.

Najveća odgovornost pada na veleizdajničku vlast u Beogradu, koja odbijajući da proglasi okupaciju našeg dela teritorije i predajući ili prodajući na parče državni suverenitet i integritet te naše svete teritorije, aktivno saučestvuje u tim nepočinstvima okupatora, bez ikakve potrebe.

Mnoge smo mi okupatore ispratili kao narod, ove ćemo mnogo lakše nego prethodne, posebno ako se vratimo Bogu i ostanemo u istini kao putu spasenja.