Krivosuđe
Pravosudna budalaština: Slučaj stanara Dikića i
njihovog prava
Nije on
slučajno Slijepčević
Biti human i dobar, u Srbiji se prevodi rečju
- budala. Tako bar proizilazi iz svega što
se dešava porodici Dikić
iz Beograda
Milan
Malenović
Rešenjem Centra za
socijalni rad opštine Stari grad od 20. septembra 1979. godine, Miroslava
Dikić je postavljena za
staraoca nad
Mladenom
Miloševićem. Pošto je Mladenova bolest
iziskivala stalnu negu i prisustvo staraoca, a Miroslava i njena porodica nisu
imali svoj stan, odlučeno je da se oni presele kod svog štićenika. Godine 1994.
Dikići, muž supruga i sin, zajedno sa Mladenom prelaze u novi stan na Novom
Beogradu, za koji od Javnog preduzeća za
stambene usluge u Beogradu dobijaju ugovor o zakupu.
Na pomenutom ugovoru je i
potpis tadašnjeg direktora JP, delovodni broj i sve ostalo što ugovor čini
validnim. Bar bi tako trebalo da bude, ali nije.
U članu 6. ovog ugovora
Dikići su uredno navedeni kao članovi domaćinstva nosioca stanarskog prava,
Mladena Miloševića. Kada je nepunu godinu kasnije Mladen preminuo, Dikići
odjednom za državu postaju uljezi u sopstvenom stanu. Pošto je isto ono javno
preduzeće, koje ih je, dok su državi bili potrebni da bi se starali o teško
obolelom Mladenu, nekoliko meseci ranije smatralo članovima njegovog
domaćinstva, sada odbilo da sa njima sklopi novi ugovor o zakupu, Dikići
presavijaju tabak i podnose tužbu IV opštinskom sudu na Novom Beogradu.
Čitavu deceniju kasnije, 2005. godine pomenuti sud
donosi presudu kojom Dikićima daje za pravo. U
svojoj presudi veće pod predsedništvom sudije Dragane Vićentijević na celoj
jednoj strani navodi razloge zbog kojih smatra da, iako nisu u krvnom
srodstvu, Dikići imaju da se smatraju članovima domaćinstva Mladena Miloševića,
zbog čega imaju pravo da nastave da žive u istom stanu.
Između ostalog, sud se
pozvao i na dokumenta koja su mu predočena, a koja dokazuju da su Dikići
pokojnog Mladena u potpunosti prihvatali kao člana istog domaćinstva, da su ga
i materijalno pomagali, o njemu su sve vreme brinuli, pa da su čak snosili i
troškove njegove sahrane. Skoro cele dve decenije oni su se brinuli o ovom čoveku, koji im nije bio nikakav
rod.
Sud je u obzir uzeo i
činjenicu da Miroslava Dikić u svom preduzeću nije mogla da ostvari pravo na
dodelu stana, iako se do 1989. nalazila na stambenoj listi, baš iz razloga što
je živela u zajedničkom domaćinstvu sa osobom koja je imala stan.
Po pravnosnažnosti presude septembra 2005. JP Gradsko stambeno
sa Dikićima potpisuje novi ugovor o
zakupu. Ovim bi se cela priča završila, da se u Javnom pravobranilaštvu
Beograda nije nalazio stručni saradnik Aleksandar Jovanović koji je
Vrhovnom sudu izjavio reviziju.
Većem Vrhovnog suda, koje
je za samo nekoliko meseci presudilo u slučaju u kome je prvostepenom sudu trebalo
skoro deset godina, predsedavao je sudija Dragiša Slijepčević,
samoproklamovani borac za ujednačavanje sudske prakse, poznat i po tome što bi
i vodu proglasio suvom, ako bi mu to bilo od koristi. Ovo veće je, razumljivo, uvažilo reviziju i naložilo iseljenje porodice Dikić.
U samo jednoj (jedinoj)
rečenici, vrli pravnik Slijepčević odbacuje mišljenje IV opštinskog suda,
obrazloženo na celoj jednoj strani, i zaključuje kako Dikići nisu zasnovali isto
domaćinstvo sa pokojnim Mladenom Miloševićem.
Obrazloženje ovog
zaključka uzaludno je tražiti, jer ga sudija Slijepčević, jednostavno, ne
navodi. Pored dvodecenijskog zajedničkog života, nesporne brige Dikića za svog
štićenika, ugovora iz 1994. kojim im i Javno preduzeće priznaje status članova
istog domaćinstva, šta je još bilo potrebno pa da sud zaključi da su oni bili i
članovi Mladenovog domaćinstva? Možda članska karta?
Kuriozitet je i da je u
donošenju ove presude učestvovala i sudija Ljiljana Ivković-Jovanović,
koja je 2001. bila član veća Vrhovnog suda pri donošenju suprotne odluke u
jednom sličnom slučaju. U rešenju Rev. 3378/01 VSS je tada izričito naveo kako
se "porodičnoj zajednici može upodobiti i dugogodišnja zajednica života
između lica koja nisu krvni srodnici".
Porodici Dikić ništa nije
pomoglo ni što je ukazivala da podnosilac revizije, stručni saradnik Jovanović,
uopšte nije po zakonu legitimni zastupnik Gradskog pravobranilaštva. Doslovno
VSS navodi kako ima u vidu "osnovno pravno načelo da je slobodno sve što
Ustavom i zakonom nije zabranjeno". Po toj logici i čistačica može da zastupa Javna pravobranilaštva.
Od izbacivanja na ulicu
porodicu Dikić je zaštitila samo glupost sudskog veća, koje je naložilo njihovo
iseljavanje, a da prethodno nije proglasilo ništavnim ugovor iz leta 2005. Neko
od običnih izvršilaca ove i ovakve presude ima više sluha za pravo i pravdu od
visokoplaćenog i uvaženog sudije Vrhovnog i Ustavnog suda, Dragiše
Slijepčevića.
Gradska administracija ima neformalnu obavezu da zbrine
celu armiju kumova, švalerki i
slične rodbine svojih
funkcionera. Zbog nemaštine, stanovi se sve manje zidaju, pa je jedini način da
se zadovolje apetiti otimanje već postojećih stanova. U takvoj situaciji dobro
dođe servilnost jednog Slijepčevića, koji je posle ovoga za nagradu izabran za
sudiju Ustavnog suda Republike Srbije.