Razaranje

Zašto je bila zabranjena knjiga "Ozloglašeno nasljeđe" koja je prva pre 40 godina otkrila sjaj i bedu muzeologije?

 

Evolucija muzejskih revolucija

 

Kako su od prefotografisanih revolucionarnih proglasa i navodnih kragujevačkih bombi nastajali muzeji revolucije. - Kakvi se sve "originalni" predmeti čuvaju po revolucionarnim zbirkama. - Gde su štampani kubici istorija NOB-a i kako su završili. - Gde je pronađeno i kako je završilo 35 kubika dela Marksa i Engelsa na makedonskom. - Kako je nastao Muzej istorije Jugoslavije. - Zašto je Draganu Kojadinoviću bio važniji voštani Draža Mihailović nego uspešan rad tog muzeja. - Zbog čega su tom muzeju oteti i prostor i predmeti. - Ko je muzej pretvarao u pogrebni zavod

 

Stanislav Živkov

 

Ako bi se prema stepenu neobjektivnosti analizirala struktura svih mogućih i nemogućih muzejskih zbirki na području Srbije, sigurno bi prvo mesto osvojile raznorazne trivijalne zbirke i zbirčice posvećene narodno-oslobodilačkom ratu i revoluciji i socijalističkoj izgradnji, koje su mahom prikupljale navodno "originalni" materijal radi dokazivanja mahom falsifikovane istorije.

Malo je poznato da je još davne 1971. godine na Cetinju objavljena knjiga eminentnog arheologa dr Pavla Mijovića pod naslovom Ozloglašeno nasljeđe, koja je odmah potom "bunkerisana" samo zato jer je u njoj autor prvi put u tim olovnim vremenima javno napisao da su muzejske zbirke nastajale tako što su, pored ostalog, "izlagani obavezno svi proglasi na ustanak pod staklom prefotografisani i u jednakoj razmjeri kopirani, pa umnoženi i obješeni u tamnomrke okvire, a uz njih su sledile gomile pušaka i bombi iz kragujevačke fabrike oružja, što je sve davalo osnova za sva muzejska odeljenja.

 Mislilo se - akvizicijom će se malo pomalo umnožiti eksponati, širiće se zbirke i zbirčice, bujaće novoosnovana komunalna muzejska ustanova i muzeologija sve dok ne dostigne one muzeje koji su osnovani prije pedeset do osamdeset godina i u međuvremenu se uzdigli u vrhunske ustanove".

Inače, malo je poznato da je ovakva koncepcija preuzeta iz nemačkih Heimats muzeja Hitlerovog doba, gde je isticanje lokalnih veličina iz prošlosti i sadašnjosti, isticanje "slavnih" tradicija, ratničkih u prvom redu, bila i ostala parola svih pokreta koji su potencijalno glorifikovanje sopstvene prošlosti, uz obilje istorijskih falsifikata, stavljali u službu jake vlasti. Samo gledajući u ovom svetlu, jasno je zašto su osnivane raznorazne zbirke posvećene NOB-u, a kao kruna svega tu su još bili i republički muzeji posvećeni revoluciji.

 

Istorijski kubici

 

Jedan od takvih fantomskih muzeja bio je i Muzej revolucije naroda i narodnosti Jugoslavije, smešten u nekadašnjoj palati Agrarne banke na uglu Dečanske i Vlajkovićeve ulice u Beogradu. U ovakvim zbirkama prikupljali su se predmeti često bez ikakve muzeološke vrednosti, samo zato jer su voditelji zbirki najčešće bili ili profesori istorije prekvalifikovani u kustose, pa još aktivni članovi KPJ odnosno SKJ, tako da su u nekim muzejima često netačno inventarisani krajnje trivijalni predmeti.

Zabeležen je slučaj da se u inventarnoj knjizi jednog muzeja kao predmet vodi spomen-knjiga u koju su se upisivali građani nakon smrti Josipa Broza Tita, ali se na kartonu predmeta vidi fotografija spomen knjige u koju su se upisivali građani povodom smrti Jovana Veselinova Žarka.

Ili, primer drugi: kao muzejski predmet inventarisana je fotografija na kojoj se vidi izvesni P.T. kako ide u partizane! Ovde se postavljaju dva pitanja: ako je odlazak u partizane bio ilegalan, kako je dotični P.T. pozirao za fotografiju i ko je tu fotografiju izradio, ako se zna da su nemačke trupe sistematski oduzimale fotoaparate? Primer treći: u jedan drugi muzej je iz močvare dovučen nekakav eksplodirani rezervoar, za koji se pretpostavljalo da je ostatak NATO-projektila iz 1999. godine, ali se na kraju ispostavilo da je u pitanju najobičniji ekspanzioni sud sa brodske olupine.

U jednom trećem muzeju je skidanje stalne postavke posvećene NOB-u i socijalističkoj izgradnji godinama sistematski opstruisano od strane kustosa koji je čak hteo da ubaci fotografije NATO agresije i da to poveže sa Drugim svetskim ratom tako što bi izlagao krampove, lopate, uniforme i čebad akcijaša sa radnih akcija, sve dok direktor naprosto nije sve izbacio i uredio novi izložbeni prostor.

Iako u Beogradu postoji Vojni muzej, dešavalo se da se drugi muzeji zatrpavaju raznoraznim vojničkim i oficirskim uniformama JNA, koje nemaju ama baš nikakvu muzejsku vrednost i vezu sa istorijskim razvojem pojedinih gradova, dok se daleko vredniji materijal nije nabavljao, jer kustosa zbirke to - nije zanimalo.

Posebna je priča sa originalnim oružjem proizvedenim u kragujevačkoj fabrici. Naime, kad bi se na gomilu skupilo sve oružje koje je tamo navodno proizvedeno, sa time bi se moglo naoružati više vojnika nego što ih je JNA imala od 1945. naovamo!

Posebna je priča višedecenijsko štampanje kubnih kilometara raznoraznih skribomanskih uradaka, gde su uglavnom petopozivci koji su u NOB otišli 1945. godine, preko raznoraznih memoara i hronika, naravno uz izjavu dva svedoka, dokazivali svoje učešće u NOB-u, koje im se, naravno, priznavalo u dvostrukom trajanju, kako bi na kraju dobili impozantne boračke penzije.

 Po partijskoj direktivi pojedini muzeji su gotovo sve resurse iskoristili kako bi se štampale kojekakve knjižurine koje su pod obavezno morale da poseduju ama baš sve biblioteke u Srbiji, a i pored toga u magacinima su se i dalje nalazili kubici preostalog tiraža, pošto niko normalan to nije hteo, a knjige su se vodile kao osnovna sredstva i nije ih bilo moguće otpisati. Ipak, poslednjih godina, stvari su se i u tom smislu pomakle sa mesta te je pre nekoliko godina tadašnji direktor Narodnog muzeja u Leskovcu dr Srđan Marković otpisao nekoliko kamiona skribomanije tamošnjih hroničara NOB-a kako bi oslobodio depo za daleko pametnije stvari. Uvređene leskovačke skribomanske eminencije su potom podnosile tužbu protiv Markovića zbog navodne štete i teškog duševnog bola koji su pretrpeli Markovićevim, u krajnjoj liniji, racionalnim potezom.

 

Bizaran slučaj

 

Što se tiče izdavanja svega i svačega i žalosnih sudbina pojedinih takvih megalomanskih antipoduhvata, najbizarniji primer desio se pre skoro 20 godina, kada se na jednom otpadu kraj Beograda pojavilo 35 kubika sabranih dela Lenjina i Staljina na makedonskom, koje je jedna zemljoradnička zadruga dobila kao kompenzaciju za žito prodato u Makedoniji.

Ipak, među svim bizarnim događajima u vezi sa revolucijom i revolucionarima, najbizarniji je sigurno višegodišnji slučaj Muzeja istorije Jugoslavije, koji je nastao protivprirodnim bludom, odnosno fuzijom dva blaženopočivša relikta pokojne SRFJ: Muzeja revolucije naroda Jugoslavije i Memorijalnog centra Josip Broz Tito, koji su naprosto fuzionisani u jedan muzej kako bi što pre - propali.

Ipak, desilo se nešto što niko nije očekivao, jer je iz pepela socijalizma nikao novi, moderan muzej, po svemu jedinstven, iz čega je usledila svojevrsna tragedija. Naime, tragedija ovog muzeja je upravo to što su ga i poraženi iz rata i sve političke strukture posle 1990. godine u Srbiji shvatali isključivo kao politički simbol, a ne ono što jeste - važna kulturna i istorijska ustanova. Posledica: muzej je postao predmet destrukcije koji se skraćenom hronologijom ogleda u sledećem.

- Dve trećine muzeja je 1996. godine pretvoreno u aktivni stambeni prostor, što je jedini poznati slučaj u svetskoj istoriji! (Podatak je zapanjio čak i generalnog sekretara UNESCO, čoveka koji je svedok najvećih devastacija kulturnog nasleđa u svetu).

Muzeju јe tada i kasnije oduzet veliki broj eksponata, a posle 2000. godine i veliki deo preostalog izložbenog i kancelarijskog prostora da bi poslužio za smeštaj narastajuće birokratije Ministarstva kulture.

- Od maja 2008. do maja 2009. godine, Muzej istorije Jugoslavije "oslobođen" je dva automobila u kojima su se vozili najznačajniji državnici XX veka, oslobođen je Filmskog fonda Muzeja kao i Arhiva Josipa Broza Tita.

Očito je da se ovde radi o nastavku smišljene, politički motivisane i politički podržane strategije uništavanja jednog (u svetskim razmerama) jedinstvenog muzeja, strategije koja se sprovodi dve decenije uz pasivnu i aktivnu podršku brojnih "srpskih kulturnih radnika", egzekutora ove politike.

Tako, već od 5. oktobra 2000, oni insistiraju na gašenju Muzeja istorije Jugoslavije i na podeli njegovih zbirki drugim srpskim muzejima, jer se po njima ovaj Muzej ne može svrstati u uobičajene klasične muzeje jer sadrži: likovnu, etnografsku, primenjenu, arheološku, numizmatičku, filatelističku, tehničku, fotografsku, ličnu, zbirku odlikovanja, gradskih ključeva, plaketa i medalja, štafeta, oružja i vojne opreme, tehničku zbirku, zbirku dokumentarnih fotografija, dokumenata i rukopisa, kinematografsku zbirku i naravno Arhiv Josipa Broza Tita. Sve ove zbirke sadrže eksponate vrhunske umetničke, istorijske, etnološke, kulturološke, političke i finansijske vrednosti, od kojih je nemali broj - nulte kategorije.

 Ova puzajuća strategija očigledno je danas sve uspešnija, jer otpora nema. Sam Arhiv JBT, kao jedinstveno svetsko svedočanstvo, bio je 2004. godine predložen da se uvrsti u svetsku kulturnu baštinu UNESCO-a, ali je zbog protivljenja dela srpske komisije UNESCO-a predlog odbijen.

Ti članovi komisije su iz potpuno nekulturoloških razloga, sprečili prosleđivanje predloga UNESCO. Osim pobrojanih sadržaja, muzej je i paradigma institucije kulture iz prethodnog perioda za koje je Savet Evrope preporučio zemljama u tranziciji da ih sačuvaju od uništenja. Muzej je i jedno od najvrednijih kulturnih nasleđa na teritoriji Srbije, jer je najveći i najvredniji legat u istoriji Srbije, a po broju eksponata jedan od najvećih muzeja Srbije, jedini muzej u svetu koji sadrži visoko vredan pregled kulturnog razvoja južnoslovenskih zemalja u XX veku, jedini muzej u svetu koji čuva kompleksno kulturno, istorijsko, umetničko i etnološko nasleđe zemlje koje više nema...Osim toga to je muzej koji ima veliki broj svetski vrednih unikatnih eksponata uključujući i one takozvane nulte kategorije i jedini muzeј u Srbiji koji ima zbirke iz praktično svih oblasti stvaralaštva velikog broja razvijenih i nerazvijenih zemalja!

 

Razbojište

 

Muzej istorije Jugoslavije uništila je birokratska svest koja pukim administriranjem pokušava da realizuje sve najluđe želje raznoraznih politikanata i direktora-manekena. Tek u tom svetlu postaje jasna svojevremena zamisao tadašnjeg direktora Narodnog muzeja Nikole Tasića koji je planirao da zakonski ovlasti Narodni мuzej da za svoje potrebe naprosto pokupi sve potrebne predmete iz drugih muzeja samo zato jer je najviša muzejska ustanova u Srbiji a na delu se ta praksa do sada pokazala samo na Muzeju istorije Jugoslavije. Stoga se postavlja pitanje da li će praksa sa Muzejom istorije Jugoslavije postati opšta praksa, pa će se na primer arheološki eksponati iz Narodnog i drugih muzeja uneti u neki jedinstven arheološki muzej, da li će se sve knjige iz svih muzeja dodeliti jednoj biblioteci, slike i skulpture iz svih muzeja Srbije skupiti u jednom muzeju likovne umetnosti?

Najatraktivnije je svakako sve arhive, iz svih perioda, staviti u jedan Golemi Državni Arhiv. Skoro dvodecenijsko otuđivanje delova Muzeja istorije Jugoslavije, koje je kulminiralo otuđivanjem Arhiva JBT, po ovakvim principima otvara ozbiljnu dilemu: da li je u Srbiji prošla 1984? Da li su i pauperizovani i zatvoreni muzeji u Beogradu na liniji zatiranja kulturnog nasleđa? Da li je Muzej istorije Jugoslavije još otvoren samo zato da bi ga se čerupalo uz blagoslov države i nadležnih ministarstava?

Naime, Muzej istorije Jugoslavije najpre je očerupan za dragoceni izložbeni i kancelarijski prostor u zgradi na Trgu Nikole Pašića br. 11. U toj namučenoj zgradi, spaljenoj 1941, obnovljenoj i dograđenoj nakon II svetskog rata, muzej je na raspolaganju imao prostorije na prvom i drugom spratu, kao i izložbeni prostor u prizemlju.

Pre dvadeset godina, voljom neke druge vlasti, u tu zgradu naprasno je useljen JUTEL Gorana Milića, a potom i agencija Jolly tours.

Kao posledica Jutela, temeljno je, pod izgovorom vraćanja prvobitnog izgleda, demoliran veliki deo prizemlja zgrade, gde su srušeni zidovi i počupana stolarija, a razbojište je ostalo sve dok Muzej istorije Jugoslavije nije smogao snage da nastavi sa radovima i uredi dva galerijska prostora u visokom prizemlju zgrade duž ulica, čime je ukupna površina izložbenog prostora gotovo utrostručena, a Muzej istorije Jugoslavije je ubrzano ustajao iz mrtvih i privlačio brojnu publiku zahvaljujući svojim veoma atraktivnim izložbama.

Pošto je tadašnji ministar kulture Dragan Kojadinović kao svoj prioritet video stavljanje voštane figure Draže Mihailovića u kancelariju, normalno je bilo da svaki spomen nekadašnje Jugoslavije, navodne grobnice srpstva, bude apokrifan i nepoželjan, a samim time je i nova muzejska ustanova naprosto počela jako smetati, te joj je trebalo podrezati krila. Tako je najpre, odmah nakon rata 1999, u prostorije muzeja na 1. i 2. spratu naprasno useljena izmetastazirana administracija Ministarstva kulture, sa sve voštanom statuom Draže Mihailovića, a ubrzo je MIJ ostao i bez izložbenog prostora i to samo zato jer je Dragan Kojadinović taj prostor oduzeo ovom muzeju kako bi ga dao Istorijskom muzeju Srbije.

Nažalost, u Ministarstvu se konstatovalo da je MIJ predimenzioniran i da ga je, s obzirom na nove okolnosti nakon raspada zemlje, trebalo svesti u nove okvire, što je pod rukovodstvom nove v.d. direktorke Katarine Živanović uspešno i učinjeno.

Tako je iz muzeja izuzetno vredan filmski fond, uključujući tu i priličnu količinu nitratnih filmova, prenet u depoe Arhiva Jugoslovenske kinoteke, a po direktnom nalogu Ministarstva kulture Republike Srbije, Arhiv Josipa Broza Tita predat je Arhivu Jugoslavije, iako još od osnivanja u Službenim listovima piše da je Arhiv u sastavu Muzeja (Službeni list 43 iz 1996. godine, 64. iz 1999. godine, 67. iz 2000, i broj 106. iz 2007). Dakle, odnošenje Arhiva iz Muzeja je protiv vladinih odluka, a u skladu sa sadašnjim dogovorom v.d. direktora i Ministarstva pod izgovorom bolje zaštite fonda.

Dva automobila u kojima su se vozili najznačajniji državnici XX veka, navodno je muzeološki bilo nedopustivo da budu izloženi u holu Muzeja 25. maj pune dve godine, jer su navodno onemogućavali osnovnu funkciju hola, pristup bioskopskoj sali.

 

Muzejsko groblje

 

Ali, zato je pred MIJ postavljen cilj koji podrazumeva razvijanje svih potencijala ovog izložbeno-turističkog kompleksa sa namerom da se istraživačkim (umetničkim) edukativnim programima koji otvaraju prostor za ponovno čitanje muzejskih fondova pokrenu pitanja i teme vezane za Jugoslaviju i život i rad Josipa Broza Tita, iste povežu sa sadašnjim trenutkom u Srbiji i regionu, te našom zajedničkom budućnošću u evropskom i svetskom kontekstu. Kako bi se sve ovo vrlo ambiciozno zamišljeno i izvršilo, i pored velikog broja nezaposlenih istoričara, istoričara umetnosti i arheologa po našim biroima za zapošljavanje, primljeno je svega petoro svršenih studenata (etnologije, arheologije, istorije umetnosti) na kustoski staž, ali je zato otvorena mogućnost za dolazak volontera iz cele Evrope (Evropski volonterski servis i Gulliver Connect - mobility programi) što je navodno bilo jako važno.

Sva ova navodna "dostignuća" u rasturanju jednog muzeja stoga predstavljaju najobičnije samoreklamersko hvalisanje kako bi se pažnja skrenula sa daleko važnije problematike, odnosno sa načina na koji politika i država tretira muzeje, što primer Muzeja istorije Jugoslavije a pre svega otuđivanje njegovih sadržaja, odlično ilustruje!

 Naime, tek u martu 2009. (konačno posle 13 godina) sproveden je propis o iseljenju Arhiva JBT, donet još 1996. godine u vreme Miloševićevog ulaska u Muzej.

Verovatno ni sadašnja uprava Muzeja, kao ni Ministarstvo kulture koje je to potvrdilo, ne znaju da je taj propis ukinut još 1999. godine.

 Poseban je primer otimanje od strane Ministarstva kulture prostora Muzeja na Trgu Nikole Pašića koji sadašnja uprava Muzeja naziva gubitkom, pri čemu je zapravo devastiran jedan muzej, kako bi se pomoglo drugom muzeju, a sve zato što se profil MIJ ne uklapa u sada dominantnu ideologiju, koja bi da izbriše neke stvari iz prošlosti putem neprestane arbitraže dnevne politike u oblasti kulture, i neprestane valorizacije naše prošlosti, koja se odvija kroz oblast dnevne politike. U svom građevinsko-preduzimačkom zanosu, ministar Kojadinović je prevideo i nije shvatio da muzej nije poslovni prostor što najbolje pokazuju sramni događaji upravo u vreme Kojadinovićevog ministrovanja, kada je po direktivi DSS muzej na silu pretvoren u pogrebno preduzeće!

DSS je svoj pravi karakter pokazao aktivnim učešćem u traženju odgovarajućeg mesta za izlaganje Miloševićevih posmrtnih ostataka kako bi se odala počast naprasno preminulom idejnom uzoru Vojislava Koštunice. Telo Slobodana Miloševića je do sahrane bilo izloženo u prostoru Muzeja istorije Jugoslavije na Dedinju po direktnoj naredbi Vlade Srbije. Tako je u Muzej upao generalni sekretar Vlade Srbije Dejan Mihajlov u pratnji policije i funkcionera SPS-a Milorada Vučelića, Zorana Anđelkovića-Bakija i Aleksandra Vulina.

 Dragoceni eksponati - japanski novčići i iranske nošnje iz Muzeja, na brzinu su iseljeni tokom noći pod "stručnim" nadzorom navedenog društvanceta kako bi izložbeni prostor bio pretvoren u pogrebni zavod! Tek kasnije se saznalo da su, suočeni sa ucenama socijalista da će uskratiti podršku Vladi Srbije u parlamentu, Koštuničini operativci prethodnih dana kao muve bez glave jurcali po Beogradu pokušavajući da na tri dana, milom ili silom, po svaku cenu nekome uvale Miloševićevo truplo.

 Istovremeno, socijalisti su se za istim zahtevom redom obraćali upravi Doma sindikata, Arene, Hale sportova, hale Pionir i Centra Sava, ali su na svim mestima bili odbijeni jer uprave ovih ustanova nisu želele da svoje ustanove pretvaraju u pogrebi zavod!

Nakon toga, urgiranje kod istih ljudi preuzeli su Mihajlov i Nikitović, ali i tadašnji predsednik Skupštine Beograda Milorad Perović, inače funkcioner DSS. Naredbe saradnika premijera Srbije Dejana Mihajlova i Aleksandra Nikitovića u delo je sproveo i direktor Direkcije za imovinu Republike Srbije Milan Tomić, takođe kadar DSS, u čijoj je nadležnosti Muzej istorije Jugoslavije.

Tomić se nije obazirao na to što su se njegovoj naredbi suprotstavili direktorka muzeja Ljiljana Cetinić i ministar kulture Dragan Kojadinović. Zbog čitave ove priče DSS je, saznaje se, pretio demokratama da će raskinuti koaliciju na lokalnom nivou zbog navodne opstrukcije napora da se pronađe odgovarajuće mesto za mimohod pored Miloševićevog trupla!

Inače, sve ustanove koje su odbile da prostor ustupe za izlaganje Miloševićevog tela su u nadležnosti grada, pa je DSS rešenje našao u ustanovi kulture koja je u nadležnosti Republičke direkcije za imovinu na čijem se čelu nalazi kadar DSS!

Ceh za svoje javno protivljenje ovom skandalu platila je na kraju Ljiljana Cetinić koju je tehnička vlada, a na predlog Ministarstva kulture, smenila sa mesta direktora MIJ, a kao vršioca dužnosti postavljena je izvesna Katarina Živanović, asistent na Fakultetu za medije i komunikacije Singidunum i dotadašnja direktorka Kulturnog centra Reks, koja se sasvim uspešno uklopila u trendove daljeg razvlačenja zbirki Muzeja istorije Jugoslavije.

 

 

 

 

Necivilizacijski proces

 

Muzej istorije Jugoslavije osnovan je 1996. godine spajanjem Memorijalnog centra "Josip Broz Tito" i Muzeja revolucije naroda i narodnosti Jugoslavije. Muzejski fond je obuhvatao oko 200.000 eksponata koji ilustruju jugoslovensku istoriju tokom 20. veka, sa posebnim akcentom na život i delo Josipa Broza Tita.

U sastavu Muzeja istorije Jugoslavije su Muzej 25. maj, Kuća cveća i Stari muzej. Muzej 25. maj je aktivan galerijski prostor u kome se održavaju tematske izložbe sa materijalom iz zbirki MIJ, kao i izložbe i umetničke manifestacije koje muzej organizuje u saradnji sa partnerima iz zemlje i inostranstva.

 Do pre četiri godine, MIJ je imao i galeriju na Trgu Nikole Pašića, ali mu je oduzeta u korist Muzeja istorije Srbije i Ministarstva kulture Srbije, a od 1996. godine dve trećine Memorijalnog centra pretvoreno je u rezidenciju Slobodana Miloševića.

 Tokom poslednjih godinu dana, u ovom Muzeju više nisu dva maršalova automobila, Filmski fond i Arhiv Josipa Broza Tita.

Tu je bio restoran za posetioce Kuće cveća, ali je pre nekoliko godina srušen i na njegovom mestu su sad tri privatne vile. Sprečen je pokušaj tadašnje direktorke Ljiljane Cetinić da se zaustavi ta gradnju jer su i gradnja i rušenje navodno sprovedeni po zakonu ali u isto to vreme Vlada do sada nije uspela da psihološki reši pitanje rušenja zida kojim je odvojena Miloševićeva rezidencija!

Očito je da strukture vlasti do sada nisu uspele da razdvoje ideologiju od kulturnog dobra, nisu shvatili kakav sadržaj imaju na svom tlu! Ako se ostvari zamisao predsednika Tadića da održi skup nesvrstanih u Beogradu, kako će se objasniti njegovim učesnicima da se Muzej jednog od osnivača njihovog pokreta rastura?

Sledeći veliki prostor koji je oduzet Muzeju je bila Galerija na Trgu Nikole Pašića. Tada se postavljalo pitanje da li je ovom društvu bitniji Istorijski muzej Srbije, s obzirom da mu se dodeljuje prostor Muzeja Jugoslavije?

Ako je nešto od osnivanja pripadalo jednom muzeju, po kom osnovu je dato drugom? Istorijski muzej Srbije ima stalnu postavku u Miloševom konaku, ima prostor u Jakšićevoj, i nije bilo nikakve potrebe da pretenduje na prostor MIJ. Oduzimanje galerije išlo je ovom gradacijom: četiri dana pred otvaranje antologijske izložbe Kineska kraljevska bronza, ministar Kojadinović je zabranio korišćenje polovine Galerije, pa je na brzaka pripremljen sinopsis izložbe u prepolovljenom prostoru!

Tri dana posle završetka izložbe Kineske kraljevske bronze, bila je zakazana izložba u saradnji sa nemačkim Gete institutom. U petak je smešteno 16 sanduka sa eksponatima u Galeriju, međutim, u ponedeljak je zaposlene sačekao srušeni zid Galerije! S druge strane tog zida je biblioteka s knjigama tri instituta.

 Znači: Ministarstvo kulture uništavalo je i muzej i tri biblioteke, jer je tada iz Ministarstva saopšteno da tekuće izložbe koje je MIJ priređivao u Galeriji na Trgu Nikole Pašića nisu bile usklađene sa osnovnom delatnošću Muzeja!

Inače malo je poznato da je neko vreme u palati Agrarne banke bio predviđen nužni smeštaj Muzeja savremene umetnosti tokom rekonstrukcije, ali pošto se ona takođe doživotno odlagala, useljen je Istorijski muzej Srbije.

Vrhunac priče je permanentno uzimanje prostorija na dva sprata zgrade na trgu Nikole Pašića. Sve prostorije su upotrebljene za smeštaj narastajuće birokratije Ministarstva kulture! Na žalost ne nazire se kraj dezintegracije ovog velikog Muzeja, niti postojanje snaga koje bi pomogle da se taj necivilizacijski proces zaustavi.