Za nezaborav

Da se potsetimo

Vernici imaju pravo i dužnost da traže od hrvatske države da crkvi vrati ono što su hrvatski političari ukrali od pravoslavne sirotinje. Michael Šaškijevič podseća po ko zna koji put na otimanje Srpske banke iz Zagreba od njenih deoničara

***

DIONIČARI SRPSKE BANKE

CRKVENE OPŠTINE

NARODNE USTANOVE

SVEŠTENSTVO

Srpska banka je osnovana u Zagrebu 1895. godine i pre izbijanja rata 1941. godine imala je u emisiji oko 500,000 dionica (akcija), koje su u to vreme imale berzansku vrednost od 75 dinara Kraljevine Jugoslavije. Tada je cena jednog američkog dolara bila 50 dinara. Te dionice su bile u vlasnoištvu od oko 6700 dionićara. Ni jedan dioničar nije posedovao više od 12000 dionica, a manje od deset je posedovalo više od 10000 dionica.

Većina dioničara su bile skromne štediše koje su kupovinom dionica osiguravale svoje mirovine. Pošto je Srpska banka isplaćivala dividende koje su bile veče nego interest na štednju koje su štedionice i banke isplaćivale to su i mnoge ustanove kupovale dionice Srpske banke.

Stvarni osnivač Srpske banke je bio Vladimir Matijević. Iza njega su kao dioničari stajala mnoga značajna imena kao što su:

Ivan Meštrović, Mihailo Pupin, Sima Matavulj, Zmaj Jovan Jovanović, Mihailo Petrović - Mika Alas, Kraljevski namesnik Radojko Stanković, Kraljevski namesnik Ivo Perović, Aliaga Izetbegović te njegov sin Mustafa i unuk Alija - Srbi iz Bosanskog Šamca, Marko Car, Luj Markiz Bona, Milan Mandić - ujak Nikole Tesle, Petar Zec - Pretsednik Jugoslavenskog Crvenog krsta, Toma Maksimović i mnogi mnogi drugi. Vrhunska elita srpskog naroda.

Srpska banka je uništavana u tri razdroblja. Prvo je bilo za vreme rata (1941 - 1945) kada je opljačkana ili uništena pokretana imovina Srpske banke.

Neki dioničari su bili izravno ubijeni, zapravo zaklani. Drugo je bilo za vreme takozvane komunističke vlasti (1945 - 1990) kada je sva imovina svih banaka bila konfiskovna u korist vladajuće klase. Treča je bila u postkomunstičkoj upravi kada su vlastodršci odbili da bilo kako nadoknade opljačkane štediše.

Spisak dioničara Srpske banke je skoro u celosti sačuvan. Nalazi se u državnom arhivu Hrvatske. Ovde su navedeni samo neki dioničari koji su na neki način vezani za Srpsku pravoslavnu crkvu, ali celopkupan spisk je mnogo duži, jer sadrži preko 6.000 imena..

Ostavinske rasprave se nisu uvek sprovodile te se na spisku nalaze osobe koje su bile pokojne u vreme kada je spisak bio podnesen Banskoj upravi Hrvatske banovine 1941. godine. Kao primer može da se navede imovina Sime Matavulja i Jovana Jovanovića Zmaja. Izgleda da prilikom ostavinske rasprave (ako je ostavinske rasprave i bilo) nije zapažena sva njihova imovina. Takvih slučajeva verovatno ima više.

Brojevi iza imena označavaju broj dionioca koje imenovani poseduje.

Srpska Karlovačka zadruga za međusobnu pomoć, S.Karlovci 81

Srpska banka i štedionica, Bosanska Krupa 73

Srpska banka i štedionica, Trebinje 168

Srpska čitanonica, Knin 2

Srpska čitaonica, Bela Crkva 1

Srpska čitaonica, Hecegnovi 1

Srpska čitaonica, Senta 6

Srpska čitaonica, Vranjevo 13

Srpska crkva Svetoga Vida, Zrinjska 0.5

Srpska crkvena opština, Karlovčić 2.5

Srpska crkvena opština, Kostajnica 5

Srpska crkvena opština, Velika Pisanica 4

Srpska inđiska štedionica, Inđija 202

Srpska kreditna banka i štedionica, Bela Crkva 67

Srpska kreditna banka i štedionica, Karlovac 143

Srpska kreditna banka, Knin 351

Srpska kreditna banka, Slavonski Brod 106

Srpska kreditna banka, Vukovar 333

Srpska kreditna zadruga, Budva 67

Srpska kreditna zadruga, Hercegnovi 717

Srpska kreditna zadruga, Kistanje 7

Srpska kreditna zadruga, Risan 58

Srpska kreditna zadruga, Skradin 85

Srpska narodna čitaonica, Korenica 24

Srpska parohiska crkva Svetog Mihajla, Kostajnica 15

Srpska pravoslavna autonomna osnovna škola, Zagreb 100

SPC opština, Bjelovar 82

SPC opština, Sremski Karlovci 58

SPC Svetog Jovana Preteče, Gomirje 5

SPC Presvete Bogorodice, Kostajnica 5

SPC Roždestva Svete Bogorodice, Mazin 2

SPC Svete Trojice, Grđevac 0.5

SPC Svete Trojice, Pakrac 19

SPC Svete Trojice, Veliki Građevac 1

SPC Svetog Arhangela Mihajla, Dabrečica 0.5

SPC Svetog Blagoveščenja, Dubrovnik 66

SPC Svetog Đurđa, Vrl. Bestaji 3.5

SPC Svetog Georgija, Srpska Kapela 3

SPC Svetog Marka, Velika Barna 3.5

SPC Svetog Nikole, Rijeka 65

SPC Svetog Pantelije, Pavlovci 5

SPC Svetog Petra i Pavla, Ivanić Grad 37

SPC Svetog Petra i Pavla, Okučani 36

SPC Uspeća Svete Bogorodice, Počitelj 10.5

SPC Velike Gospojine, Sirac 0.5

SPC, Drenovac Slitinski 3.5

SPC, Glina 30

SPC, Karlovac 10

SPC, Neuzima 2

SPC, Rajić 1.5

SPC opština - legati, Okučani 7

SPC opština i.t.d. Donji Budački 10

SPC opština, zaklada Dušana Radića, Subotica 139

SPC opština, Koprivnica 20

SPC opština, Klokočević 1.5

SPC opština, Bačko Petrovo Selo7

SPC opšina, Beočin 30

SPC opština, Besenovi 0.5

SPC opština, Borova Suhopoljska 4.5

SPC opština, Bršljanica 45

SPC opština, Caglić 3.5

SPC opština, Čortanovci 15

SPC opština, Derventa 4.5

SPC opština, Dinajs 1

SPC opština, Golubinci 2.5

SPC opština, Gospic 46.5

SPC opština, Grahovo 1.5

SPC opština, Grđevac 0.5

SPC opština, Ilinci 3

SPC opština, Irig 12

SPC opština, Karlovac 10

SPC opština, Kobas 0.5

SPC opština, Korenica 88

SPC opština, Kostajnica 7

SPC opština, Modoš 3

SPC opština, Mogorić 2.5

SPC opština, Mostar 69

SPC opština, Nova Gradiška 11

SPC opština, Osijek 220

SPC opština, Pakrac 102

SPC opština, Slavonska Požega 22

SPC opština, Raduč 0.5

SPC opština, Rijeka 80

SPC opština, Senta 2

SPC opština, Slatina 3.5

SPC opština, Slavonski Brod 42

SPC opština, Srpska Kapela 2

SPC opština, Srpski Sveti Petar 2.5

SPC opština, Stipan 1

SPC opština, Stupovaca 3

SPC opština, Temišvar - Rumunia1

SPC opština, Titel 30

SPC opština, Tovarnik 4.5

SPC opština, Velika Barna 2.5

SPC opština, Veliki Bar 2

SPC opština, Vocin 10

SPC opština, Vukovar 0.5

SPC opština, Vukovje 15

SPC opština, Zvornik 9

SPC opština, Mostar 396

SP kapela Svetog Arhangela Mihaila, D. Selište 3.5

SP narodna osnovna škola, Dubica 1.5

SP narodna škola, Bjelovar 22

SP opština, Ledinci 67

SP parohiska crkva Svetog Nikole, Stara Gradiška 18

SP parohiska crkva, Vočin 5

SP pravoslavna škola, Vizić 0.5

SP školska zaklada Anđelkovića, N. Slankamen 30

SP veroispovedna škola, Kostajnica 0.5

SP veroispovedna škola, Velika Barna 2.5

Srpski pravoslavni činovnički mirovinski fond, Sremski. Karlovci 167

SPC opština, Novo Trpolje 8

SP crkva svete Paraskeve, Kukunjevac 7

SP crkva Svetog Đorđa, Kansas City, Kanas 0.5

SP crkva Svetog Petra i Pavla, Gudovac 24

SP crkva, Svetog Jovana, Jasenovac 42

SPC opština, Stara Gradiška 12

SPC opština,Stari i Novi Slankamen 17

SPC školska opština, Jasenovac 25

SP školska blagajna, Glina 1.5

Srpska školska zaklada Ise Buljunovića, Gospić 16.5

Srpska štedionica, Tovarnik 1.5

Srpska štedioinca, Stari Bečej 5

Srpska štedionica d.d. Gospić 4,106

Srpska štedionica d.d., Pakrac 1,041

Srpska štedionica d.d., Slunj 35.5

Srpska štedionica d.d., Vinkovci 60

Srpska štedionica kao zadruga, Slunj 15.5

Srpska štedionica, Bosanski Novi 175

Srpska štedionica, Ćalma 60

Srpska štedionica, d.d. Gračac 1,010

Srpska štedionica, d.d. Okučani 163

Srpska štedionica, d.d. Otočac 55

Srpska štedionica, Erdevik 75

Srpska štedionica, Glina 325

(Zastupana po Danica Krneta-Relić, Beograd)

Srpska štedionica, Kostajnica 10

Srpska štedionica, Nova Gradiška 34

Srpska štedionica, Novi Sad 85

Srpska štedionica, Okučani 5

Srpska štedionica, Osijek 82

Srpska štedionica, Petrinja 103

Srpska štedionica, Petrovo Selo Licko 20

Srpska štedionica, Zadar 138

Srpska subotička pevačka družina, Subotica 19

Srpska trgovačka zanatlijska omladina, Sarajevo 13

Srpska zaklada Kuzmana i Kate Papulić, Irig 46.5

Srpska zanatliska zadruga, Osijek 92

Srpska zemljoradnička zadruga, Inđija 167

Srpske velike gimnazije fond "Arse Pajevića", Novi Sad 1,019

Srpski fond ženska skola, Kotor 1

Srpski kreditini zavod, d.d., Bjelovar 168

(Zastupan po Filipu Omčikusu, Beograd)

Srpski kreditni zavod, Bosanska Gradiška 100

Srpski narodni dom, Hercegnovi 3

Srpski pravoslavni manastir Beočin 48

Srpski pravoslavni manastir Svetog Aranđela, Krka 15

Srpski pravoslavni manastir, Savina 41

Srpski pravoslavni manastir, Zlatica, Bela Crkva 7

Srpski pravoslavni parohiski fond, Kamenica 7

Srpski pravoslavni školski fond, Bačko Petrovo Selo 3.5

SP fond za spomen mrtvih, Bačko Petrovo Selo 3.5

Srpsko crkveno pevačko društrvo, Petrovgrad 2.5

Srpsko crkveno pevačko društvo, Pakrac 15.5

Srpsko pevačko društvo "Gusle", Mostar 61

Srpsko pevačko društvo, Zagreb 56

Srpsko pevačko drušvo, Gospić 31

Srpsko pravoslavna crkvena opština, Zagreb 7

Srpsko pravoslavni crkveni neprikosnoveni Fond 299

Srpsko pravoslavni narodni crkveni fondovi, Sremski Karlovci 66

Srpsko pravoslavni narodni crkveni kliriški fond 259

Srpsko pravoslavni fond crkve Setog Save, Sremski Karlovčić 2

Staparska privredna štedionica, Stapar 12

Starokerska štedionica, Stari Ker 303

Subotička srpska štedionica, Subotica 2

Svetouspenska srpska pravoslavna crkva, Irig 12.5

Svetonikolajevska srpska pravoslavna crkva, Irig 17.5

Svetosavski fond, Golubinci 2.5

Štedionica u Staroj Pazovi, Stara Pazova 700

Trifković, Đura, dr, Novi Sad 1,828

Trifković, Kosta, Novi Sad 6

Trifković, Olga, Novi Sad 10

Trifković, Relja, Novi Sad 6

(Đura je sin književnika Koste Trifkovića

Olga je Đurina supruga ubijena siječnja 1942

Kosta i Relja njihovi sinovi ubijeni siječnja 1942)

Uprava srpskog pravoslavnog manastira, Gomionica 0.5

Uprava manastira Lepavina 1

Uprava manastira Kuvezdin, Kuvezdin 4

Uprava manastira Rakovac, Rakovac 0.5

Vukovarsko Srpsko pevačko društvo Javor, Vukovar 27

Vinkovačka štedionica, Vinkovci 264

Valjevska Štedionica, Valjevo 100

Vukoševačka srpsko pravloslavna crkvena opština, Brdjani 2

Zec Petar Dr., Gospić 43

(Predsednik Crevenog krsta.Ubijen 1944 od brozovaca)

Zeremski Ilarijon, Episkop 107

Zubković G. Dr.Episkop 164

Zadruga Arse i Anke Pajević u korist srpske gimnazije Novi Sad 23

Zadužbina Braće Jovanović, Pančevo 12

Zadužbina Đoke Radaka, Novi Sad 83

Zadužbina Đorđa V. Nikolića, Novi Sad 24.5

Zadužbina Lazara Nikolića, Novi Sad 2

Zadužbina Petra Kulića, Sremska Mitrovica 8.5

Zadužbina Spiridona i Katice Mauković, Belegiš 6

Zadužbina Vase Đurševoga, Novi Sad 166

Zagrebačko dobrotvorna zadruga Srpkinja, Zagreb 5

Zagrebačko dobortvorna zadruga Srpkinja za internat, Zagreb 38

Zaklada Arhimandrita Platona Telečkog Manastir Beočin 65

Zaklada Andrije Kovilića, Čalma 1

Zaklada Episkopa G. Petranovića, Kotor 7

Zaklada Ilariona Ruvarca , Sremski Karlovci 7.5

Zaklada Isidora i Evice Regeljac, Šid 10

Zaklada Koste i Marije Isaković Sremska Mitrovica 12

Zaklada Nikole Jovice, Karlovac 39

Zaklada P. i M. Barjaktarevič, Zemun 11

Zaklada Patrijaraha Georgija Brankovića, Sremski Karlovci 9

Zaklada Petra Kulića, Sremski Karlovci 6

Zaklada Spiridona i Katice Maukovic, Sremski Karlovci 4

Zaklada Subotić-Mandrović SPC opštine Nova Gadiška, Zagreb 7